Waarnemingskapitalisme

Waarnemingskapitalisme is 'n nuwe markvorm en 'n spesifieke kapitalistiese akkumulasie proses wat vir die eerste keer in 'n 2014-essay deur saketeoretikus en sosiale wetenskaplike Shoshana Zuboff beskryf is.^[1] Sy het dit beskryf as 'n "radikale ontwrigtende en uittreksel variant van inligtingskapitalisme" gebaseer op die kommodifiseering van die "werklikheid" en die transformasie daarvan in gedragsdata vir analise en verkope.^[2][3][4][5]

In 'n daaropvolgende 2015-wetenskaplike artikel het Zuboff die samelewingsimplikasies van hierdie mutasie van kapitalisme ontleed. Sy het "waarnemingbates", "waarnemingkapitaal" en "waarnhemingkapitalisme" onderskei en hul afhanklikheid van 'n globale argitektuur van rekenaarmediasie wat sy "Big Other" noem, 'n verspreide en grootliks onbetwiste nuwe maguitdrukking wat verborge meganismes van onttrekking uitmaak, kommodifikasie en beheer wat kernwaardes soos vryheid, demokrasie en privaatheid bedreig.^[6][7]

Volgens Zuboff was waarnemingskapitalisme begin deur Google en later Facebook, op dieselfde manier as wat massaproduksie en bestuurskapitalisme 'n eeu vroeër deur Ford en General Motors begin is en nou die dominante vorm van die inligtingskapitalisme geword het.^[8]

In haar Oxford-universiteitslesing wat in 2016 gepubliseer is, het Zuboff die meganismes en praktyke van waarnemingskapitalisme geïdentifiseer, insluitende die vervaardiging van "voorspellingsprodukte" vir die verkoop in nuwe "gedragsmarkte". Sy het die konsep "onteiening deur waarneming" voorgestel en aangevoer dat dit die sielkundige en politieke basisse van selfbeskikking uitdaag, aangesien dit die regte in die waarnemingstelsel konsentreer. Dit word beskryf as 'n "staatsgreep van bo".^[9]

1. ↑ (en) linuxjournal.com/surveillance-capitalism
2. ↑ Zuboff, Shoshana (15 September 2014). "A Digital Declaration: Big Data as Surveillance Capitalism". FAZ.NET (in Duits). ISSN 0174-4909. http://www.faz.net/aktuell/feuilleton/debatten/the-digital-debate/shoshan-zuboff-on-big-data-as-surveillance-capitalism-13152525.html. Besoek op 28 Augustus 2018.
3. ↑ Powles, Julia (2 Mei 2016). "Google and Microsoft have made a pact to protect surveillance capitalism" (in Engels). The Guardian. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 Mei 2020. Besoek op 9 Februarie 2017.
4. ↑ Sterling, Bruce (Maart 2016). "Shoshanna Zuboff condemning Google "surveillance capitalism"" (in Engels). WIRED. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 14 Januarie 2019.
5. ↑ "The Unlikely Activists Who Took On Silicon Valley — and Won". New York Times (in Engels). 14 Augustus 2018. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Junie 2020. Besoek op 28 Augustus 2018.
6. ↑ Zuboff, Shoshana (4 April 2015). "Big other: surveillance capitalism and the prospects of an information civilization". Journal of Information Technology (in Engels). 30 (1): 75–89. doi:10.1057/jit.2015.5. ISSN 0268-3962. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2594754 – via SSRN.
7. ↑ Couldry, Nick (23 September 2016). "The price of connection: 'surveillance capitalism'" (in Engels). The Conversation. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 20 Mei 2020.
8. ↑ Zuboff, Shoshana (5 Maart 2016). "Google as a Fortune Teller: The Secrets of Surveillance Capitalism" (in Duits). Frankfurter Allgemeine Zeitung. http://www.faz.net/aktuell/feuilleton/debatten/the-digital-debate/shoshana-zuboff-secrets-of-surveillance-capitalism-14103616.html?printPagedArticle=true. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 31 Mei 2020. Besoek op 9 Februarie 2017.
9. ↑ Zuboff, Shoshana (5 Maart 2016). "Google as a Fortune Teller: The Secrets of Surveillance Capitalism". FAZ.NET (in Duits). ISSN 0174-4909. Besoek op 28 Augustus 2018.